وبگاه شخصی دکتر خسروی سهل آبادی وبگاه شخصی دکتر خسروی سهل آبادی
خبرگزاری تابناک
رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار اخیرشان با رییس و اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی همچون همیشه بر برجسته کردن موضوع فرهنگ در جامعه و توجه جدی بر ارتقای سطح کیفی تولیدات فرهنگی و نیز اهتمام بیش از پیش به بحث تهاجم فرهنگی تاکید کردند. ایشان با تاکید بر این که فرهنگ و ارزش های فرهنگی، هویت و روح یک ملت است، یادآورشدند: فرهنگ، حاشیه و ذیل اقتصاد و سیاست نیست بلکه اقتصاد و سیاست حاشیه و ذیل فرهنگ هستند. به عبارتی فرهنگ در نظر ایشان یک نظام اعتقادی، ارزشی، رفتاری است که بر همه‌ی عرصه‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تأثیرگذار و از آن تأثیرپذیر است. اما متأسفانه فرهنگ و کار فرهنگی در ذهنیت برخی مسئولان و مدیران اجرایی به یک مفهوم محدود که در بهترین شرایط به ایجاد حساسیت روی محتوای کالاها و خدمات مستقیم فرهنگی معطوف می‌شود و در اقدام عملی به ساخت فضاهای فیزیکی در فرهنگ و افزایش منابع اعتباری برای کمک به فعالیت‌های فرهنگی دینی می‌انجامد تبدیل شده است. این در حالی است که اگر نگاه رهبر معظم انقلاب در ساختارهای مدیریتی کشور جاری می‌شد، همه‌ی مدیران در همه‌ی بخش‌های سیاسی، اقتصادی، قضایی، نظامی و … خود را موظف می‌دیدند که پیامدها و آثار تصمیمات، سیاست‌ها و اقدامات مدیریتی خود را در حوزه‌ی فرهنگ شناسایی و اصلاح نمایند. تامل و دقت در بیانات ایشان، اهمیت و جایگاه حوزه فرهنگ و زیر شاخه های این عرصه را بیش از پیش نمایان می سازد و عمل به فرمایشات ایشان در حوزه اجرا بویژه در فصل بودجه بندی و اولویت گذاری در اموری که در متن رهنمودهای رهبری به خوبی برجسته شده، دستیابی به منویات یادشده را میسر خواهد کرد.
بی شک بالاترین و والاترین عنصری که در موجودیت هر جامعه ای دخالت اساسی دارد فرهنگ آن جامعه است، اساساً فرهنگ هر جامعه، هویت و موجودیت آن جامعه را تشکیل می دهد و با انحراف فرهنگ، هر چند جامعه از بعدهای اقتصادی، سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند و قوی باشد، جامعه پوچ و میان تهی می شود. اگر فرهنگ جامعه ای وابسته و مرتزق از فرهنگ غرب باشد، ناچار دیگر ابعاد جامعه به جانب مخالف گرایش پیدا می کند و بالاخره در آن مستهلک می شود و موجودیت خود را در تمام ابعاد از دست می دهد.
به عقیده بسیاری از صاحب نظران، دستیابی به توسعه و ایجاد نشاط و امید در جامعه با تقویت بنیان های فرهنگی، ارتقای فرهنگ عمومی و بازتعریف فرهنگ در گستره های مختلف از جمله سیاست و اقتصاد امکان پذیر خواهد بود متأسفانه در سال های اخیر مشکلات اقتصادی مردم و نبرد پیدا و پنهان اقتصادی که نظام سلطه بر ملت ایران تحمیل کرده، در کنار برخی سهلانگاریها و سوء مدیریت های داخلی موجب شده تا ساماندهی اوضاع اقتصاد کشور بهعنوان مهم ترین چالش دولت مطرح شده و جدیترین بحث ها در عرصه سیاسی کشور، حول این موضوع شکل بگیرد. در رابطه با فوریت موضوع ساماندهی آشفتگیهای حوزه اقتصاد، هیچ شکی نیست ولی آیا محور اصلی برنامهریزیهای دولت باید صرفاً اقتصادی باشد؟
اگر از منظر اسلام به جامعه نگاه کنیم، فرهنگ زیرساختی اساسی به شمار می رود که نسبت به سایر حوزه ها پیشرو به حساب می آید و این امر در مقابل نظریات توسعه غربی قرار دارد که اقتصاد را در مرکز و اصل حرکت قرار می دهد و سایر حوزه ها و از جمله فرهنگ را تابعی از اقتصاد ترسیم می نماید از همین منظر است که الگوهای توسعه غربی در تضاد حرکت پیش رونده انقلاب اسلامی در جهت تحقق اهداف عالی اسلام قرار می گیرد به همین جهت است که رهبری معظم انقلاب با مطرح کردن بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و تأکید بر جایگزینی آن به جای الگوهای توسعه غربی در واقع به دنبال ترسیم فضایی هستند که در آن فرهنگ در جایگاه عالی خود قرار بگیرد. در واقع اصالت دادن به فرهنگ در گفتمان پیشرفت اسلامی موجب می‌شود تا راه حلهای ارائه شده در همه حوزهها از جمله اقتصاد تغییر کند. بنابراین بسیاری از مشکلات اقتصادی کشور که موضوعات مهمی هستند، لزوما راه حلهای اقتصادی نداشته یا لااقل بخشی از راهحلهای آنها از جنس راهحلهای اقتصادی نیست.
برای مثال آمارهای اقتصادی نشان میدهد که کشور ما طی دو دهه گذشته به عارضه مصرف گرایی مبتلا شده و بهشدت بهسمت مصرف بیشتر کالا، بهخصوص کالاهای لوکس و خارجی گرایش پیدا کرده است. این مسأله در الگوهای توسعه غربی نهتنها مذموم نیست، بلکه نشانهای از رشد اقتصادی و رفاه بیشتر جامعه بوده و مایه فخر و مباهات است. اما در مقابل در جامعه اسلامی مصرف بیش از حد، گرایش به تجمل و تفاخر به رفاه ممدوح نیست و مورد تقبیح قرار گرفته است. رهبر معظم انقلاب نیز تذکرات مکرری درباره اصلاح الگوی مصرف دادهاند و حتی سال ۸۸ را به عنوان سال اصلاح الگوی مصرف نامگذاری نمودند. مشخص است که اصلاح الگوی مصرف یک امر فرهنگی است که تأثیر آن در حوزه اقتصاد بسیار چشمگیر است به طوری که کشور را از ورود کالاهای بسیاری بی نیاز می کند و در شرایط تحریم از خروج ارز از کشور جلوگیری می نماید.
در پایان ذکر این نکته ضروری است که اصالت دادن به فرهنگ، به معنای نادیده گرفتن سایر حوزههای برنامهریزی برای کشور نیست، چراکه بنابر شرایط خاص امروز جامعه ما، پرداختن به مسایل اقتصادی از ضرورتهاست. اما توجه به این نکته نیز لازم است که انقلاب اسلامی اساساً یک انقلاب فرهنگی بوده و مهمترین اهداف آن هم فرهنگی هستند بنابراین اگرچه همواره بیشترین دغدغه دولتمردان، حل مشکلات اقتصادی است، اما خارج کردن فرهنگ از اولویتهای دولت، به بهانه مشکلات اقتصادی جامعه پذیرفتنی نیست به خصوص که سرمایه گذاری در حوزه فرهنگ همان گونه که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز به آن اشاره و تاکید داشتند، از ضروریات کنونی کشور برای مقابله با هجمه فرهنگ و جنگ نرم دشمن و مصون سازی نسل نو در رویارویی با انبوه تولیدات مخرب بیرونی است.
